cinsel yönelimler

 

Lezbiyen

Dişi olan, kendisini kadın gibi hisseden ya da dişi cinsiyete toplum tarafından atfedilmiş rolleri benimsemiş bireylerin başka bir dişi ya da kadın figürüne duyduğu romantik ve cinsel çekimi tanımlayan bir cinsel yönelim şeklidir. 

Gey

Erkek olan, kendisini erkek gibi hisseden ya da erkek cinsiyete toplum tarafından atfedilmiş rolleri benimsemiş bireylerin başka bir erkek figürüne duyduğu romantik ve cinsel çekimi tanımlayan bir cinsel yönelim şeklidir. 

Biseksüel

Her iki cinsiyetten olan (dişi ya da erkek) kişilere cinsel olarak ilgi duyma, ve onlarla duygusal ya da cinsel bir ilişki içine girmeyi temsil eden bir cinsel yönelimdir. Biseksüel biri her iki cinse de aynı ölçüde ilgi duymayabilir ve bu gösterilen bu ilginin derecesi zaman içinde değişebilir.

Trans / Transeksüel

Transseksüellik ya da trans birey olma durumu, kişinin doğuştan sahip olduğu cinsiyetine ait hissetmeyerek farklı bir cinsiyet kimliğini benimsemesi durumu olarak tanımlanabilir. Transeksüellik, cinsel yönelimi değil cinsiyet kimliğini belirtir. Dolayısıyla trans bir birey heteroseksüel, gey, lezbiyen ya da biseksüel gibi cinsel yönelimlere de sahip olabilir.

İnterseks

İnterseksüellik, hem erkeğe hem de dişiye ait cinsiyet özelliklerine sahip olan bireyleri tanımlar. İnterseksüel olmak her zaman için çift cinsiyetli olmak anlamına gelmez. Birey içinde hem erkek hem dişi özellikleri taşıyabilir ve her iki cinse karşı da duygusal ve/veya cinsel bir çekim hissedebilir.

Queer

Queer, heteroseksüel ya da ikili cinsiyet sisteminlerinin hiçbirine uymayan, cinsiyet kimliği, cinsel yönelim ya da her ikisini de içine alan şemsiye bir terimi tanımlıyor. Cinsel yönelimlerin, toplumsal cinsiyet rollerinin cinsel olduğu kadar sosyolojik, entelektüel ve politik faktörlere de bağlı olduğunu da içerir. 

Aseksüel

Aseksüel cinsel kimlik ya da cinsel yönelim, herhangi bir cinsiyetten birine karşı çok az cinsel çekim hisseden ya da hiç cinsel çekim hissetmeyen bireyleri tanımlamak için kullanılıyor. 

Androjenlik

Bedenleri hem dişi hem de erkek özellikleri taşıyan, dişi ya da erkek dışında kalan bireylere duyulan romantik ve cinsel çekimi temsil ediyor. Genel tanımıyla kadınlarda maskülenliği, erkeklerde feminenliği temsil eden bu yaklaşım tüm cinsel kimliklerin ‘cinsiyetsizleştirilmesi’ olarak açıklanıyor.

Alloseksüellik

Sadece aseksüel olan, yani herhangi bir cinsel çekim ya da cinsellik arzusu içinde olmayan kişiler tarafından kullanılan alloseksüel terimi, aseksüel kategorisi dışında kalan tüm ilişki kategorilerini nitelendirmek için kullanılıyor. 

LGBTIQA spektrumunda tartışılan 3 farklı kavram bulunuyor. Bu kavramlar;

• Cinsel yönelim
• Cinsiyet kimliği
• İnterseks durumları

Cinsel yönelim

Cinsel yönelim, bireyin farklı cinsiyetten ya da aynı cinsiyetten olan kişilere  romantik ve cinsel eğilimini temsil ediyor. Cinsel yönelim,

1. Heteroseksüel yönelim – Farklı cinsiyete ilgi duymak
2. Homoseksüel yönelim – Aynı cinsiyete ilgi duymak
3. Biseksüel yönelim – Aynı cinsiyete ya da farklı cinsiyetlere ilgi duymak
4. Aseksüel yönelim – Hiçbir cinsiyeteilgi duymamak
5. Panseksüel yönelim – Herhangi bir cinsiyeti gözetmeksizin ilgi duymak
6. Poliseksüel yönelim – Hepsine olmasa da birden fazla cinsiyete ilgi duymak

Cinsel yönelimleri heteroseksüel, gey / lezbiyen ya da biseksüellik tanımlarına tam olarak uymayan kişiler bazen kendilerini queer olarak tanımlayabiliyorlar.

Pek çok aseksüel birey aseksüelliği dördüncü cinsel yönelim olarak görüyor olsa da,  aseksüel bireyler de homojen bir grup değil ve aseksüeller arasında da çok fazla çeşitlilik bulunabiliyor. Bazı aseksüel bireyler hiçbir romantik ya da cinsel çekime sahip değilken, bazılarının sadece cinsellik içermeyen romantik ilişkileri olabiliyor. Bu durumda, farklı bir cinsiyete, aynı cinsiyete ya da iki cinsiyete karşı romantik duygular hissedebilirler. Bu nedenle, bazı aseksüel bireylerin cinsel yönelimleri ile romantik yönelimleri arasında farklılıklar bulunabiliyor. 

Romantik yönelim

1. Aromantik – Herhangi birine karşı romantik duygular beslememek
2. Biromantik: Aynı cinsiyette ya da farklı cinsiyetteki bireylere karşı romantik duygular beslemek
3. Heteroromantik: Farklı cinsiyetten bireylere romantik duygular beslemek
4. Homoromantik: Aynı cinsiyetten bireylere romantik duygular beslemek
5. Panromantik: Cinsiyetine bağlı olmaksızın birine romantik duygular beslemek
6. Poliromantik: Hepsine olmasa da birden fazla cinsiyete romantik duygular beslemek

Cinsel kimlik

Cinsel kimlik bireyin kendisini erkek, kadın, her ikisi gibi hissetmesi ya da hiçbir cinsiyete ait hissetmemesidir. Biyoloik cinsiyet, doğuştan getirdiğimiz cinsel organlarımıza ve fizyolojik durumumuza göre belirlenirken cinsiyet kimliği, bireyin biyolojik cinsiyetiyle eşleşebilir ya da eşleşmeyebilir. Dolayısıyla, cinsiyet kimlikleri iki ayrı gruba ayrılabilir:

1. Cisgender: Cinsel kimliği biyolojik cinsiyetiyle eşleşen bireyleri tanımlar
2. Transgender – Cinsel kimliği biyolojik cinsiyetiyle eşleşmeyen bireyleri tanımlar

Pek çok trans birey kendisini erkek ya da kadın olarak tanımlıyor. Bununla birlikte, kendilerini hem erkek hem de kadın, cinsiyetsiz ya da bu kategorilere girmeyen herhangi başka bir cinsiyet üzerinden tanımlayan trans bireyler de bulunuyor.

Trans bireyler kadar cisgender bireyler de herhangi bir cinsel yönelime sahip olabiliyor.

İnterseksüellik

Bazı insanlarda, her iki biyolojik cinsiyete ait fiziksel özellikler bir arada bulunabiliyor. Kromozom bozuklukları, genital organlardaki tipik olmayan gelişim bozuklukları, cinsellikle ilgili hormonların salınımındaki farklılıklar gibi sebeplerle oluşabilen interseks durumlarının 100’den fazla farklı çeşidi bulunuyor.

İnterseks bireyler ve interseks olmayan bireyler herhangi bir cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine sahip olabiliyorlar.  Çoğu durumda, kendilerini kadın ya da erkek olarak tanımlasalar da, bazı interseks bireyler kendilerini her iki cinsiyete de ait ya da her ikisinin de dışında tanımlayabiliyorlar. 

Kaynaklar: Lgbtiqa.greenparty.org.uk, Health Line, TAPV